Verwacht (n)iets

We hadden het over de onzekerheden waarmee de jongere generatie mee dealt.

‘Het beste is om helemaal niets meer te verwachten, dan zal je ook niet teleurgesteld zijn.’

Ik kon beamen wat hij zij. Het zijn immers stoïcijnen die dit idee al eeuwen geleden propageren. Als we ons lot aanvaarden en alle verwachtingen overboord gooien, zeggen ze, dan pas kunnen we leven zoals we zijn en in alle situaties opgewekt zijn. Het ook iets nihilistisch hebben.

‘We gaan gewoon ten onder aan onze verwachtingen.’ Wreef hij er nog eens in. De bitterheid spatte ervan af.

‘Wacht eens even’ zei ik ‘zijn het niet juist verwachtingen die ons gaande houden?’

‘Nee hoor, dan zijn het doelen, of hoop, dat is echt wat anders.’

Dooddoener

De stoïcijnen die momenteel zo populair zijn kunnen ook op de proppen komen met dooddoeners waar we makkelijk in meegaan. Gewoon niet verwachten. Hoe moeilijk kan het zijn? Of je nou een doel hebt of niet, zie maar waar je uitkomt. Onze hersenen werken echter anders. Die zijn continu bezig om onzekerheid te verminderen door alles om ons heen zo goed mogelijk te begrijpen en -helaas – te voorspellen.

Geoorloofde verwachtingen

Als je uit een vliegtuig springt dan verwacht je terecht dat je naar beneden gaat, ook al ben je niet zeker dat de parachute het doet. De donderdag wordt gevolgd door de woensdag ook al weet je niet of je het mee zal maken. Er zijn heel wat verwachtingen geoorloofd. Ook wanneer je dingen met elkaar afspreekt dan creëert dat een verwachting waar je maar moeilijk vanaf kan komen. Waarom zou je anders een afspraak maken?

Onzekerheid

Op basis van onze verwachtingen maken we voorspellingen om alle informatie die op ons af komt zo goed mogelijk te anticiperen. Dat dit uitputtend werkt in een wereld die strak staat van de beelden en de informatie mag duidelijk zijn. Het helpt dan om onzekerheid te erkennen en te weten wat echt relevant is om je druk over te maken. Het enige wat je kan aanpassen is je oordeel en je keuzes. Desondanks mag je teleurgesteld zijn door het niet uitkomen van verwachtingen. Het gaat erom hoe je je teleurstelling verwerkt. Blijf je in het verleden hangen, trap je jezelf de grond in of leer je ervan en pas je je aan?

Betekenis

Het hebben van verwachtingen, of dit project nu gevat is in verbeelding, doelen, plannen, verlangen of hoop, werkt om de boel in gang te zetten. Een project heeft de basis in projectie. Er wordt een voorstelling gemaakt en de aanvang van dit project gaat gepaard met verwachtingen. Zonder dit kan je geen betekenis geven aan je wereld

Delen

Wil je in het bereiken van je dromen en idealen teleurstelling voorkomen, dan kan je verwachtingen naar jezelf en anderen te delen. Wat zijn je doelen en welke aannames heb je? Vraag om feedback en vraag om wat anderen graag willen. Dan kan je doen wat er nodig is om je idee te realiseren.

Zo denken heeft mij altijd geholpen om mijn teleurstellingen te verwerken. Je mag het oneens zijn met me. Sterker nog, dat verwacht ik.

Aanvullend op dit blog kan je dit interview lezen wat ik een tijd geleden met de Volkskrant had. ‘Ik heb geleerd zonder verwachtingen te leven.’